Problemy z uzębieniem mogą mieć bardzo różny charakter – nie zawsze jest to próchnica czy względy estetyczne. Jednak nawet najmniejszy problem wymaga konsultacji ze stomatologiem, prawidłowo postawionej diagnozy oraz, jeśli zajdzie taka potrzeba, wdrożenia odpowiedniego leczenia. Podobnie bywa w przypadku startych zębów u dzieci.
Zgrzytanie zębami u niemowląt i małych dzieci
Starte zęby u dziecka to nie tylko problem czysto estetyczny – wprost przeciwnie – może być oznaką schorzenia, które wymaga zastosowania odpowiedniego leczenia. Może także powodować dyskomfort oraz ból. Dlaczego tak się dzieje? Ścieranie się zębów jest naturalnym procesem, który dotyczy każdego człowieka, ale w przypadku dzieci, u których pojawiły się zbyt duże ubytki, jest to zazwyczaj związane z innymi schorzeniami, w tym przede wszystkim zgrzytaniem zębami. W wyniku pocierania zębów o siebie, zniszczeniu ulegają poszczególne warstwy zęba. W pierwszej kolejności jest to szkliwo, które jest najtwardszą tkanką człowieka i stanowi ochronę między innymi przed próchnicą. Jako że nie jest ono unerwione, to także nie powoduje dyskomfortu czy bólu. Niestety kolejna warstwa to zębina, która jest znacznie bardziej miękka oraz unerwiona, a to oznacza również, że może znacznie szybciej postępować w niej próchnica, a także pojawić się ból. Pod zębiną znajduje się miazga, która zainfekowana powoduje bardzo duży ból.
Starte zęby u dziecka mogą więc przyczynić się nie tylko do dyskomfortu i bólu, ale również przyspieszyć próchnicę, co oczywiście w konsekwencji prowadzi do jeszcze poważniejszych problemów. Niestety to właśnie zgrzytanie jest najczęstszą przyczyną ścierania zębów u niemowląt i dzieci. Szacuje się, że bruksizmem dotkniętych może być nawet 50% maluchów w wieku przedszkolnym oraz wczesnoszkolnym. Dolegliwość ta może mieć bardzo różne przyczyny, więc od prawidłowego zdiagnozowania zależy także skuteczność samego leczenia. Jeśli więc u dziecka pojawił się problem startych zębów, to nie można go bagatelizować.
Co oznacza zgrzytanie zębami podczas snu u dzieci?
Niemowlęta mogą zgrzytać zębami, gdy zaczynają im wychodzić mleczaki. Zgrzytanie może się także uaktywnić wskutek gorączki i dreszczy – jest to całkiem naturalne zjawisko i zdarza się sporadycznie. Bywa jednak, że dziecko zgrzyta co noc, w wyniku czego pojawiają się starte zęby u dziecka, czasem nawet do połowy swojej wielkości. Odznaczają się one także ostrymi i nierównymi brzegami oraz błyszczącą powierzchnią. Oznacza to, że są efektem zbyt intensywnego zgrzytania, czyli bruksizmu i należy znaleźć jego przyczynę, aby pomóc dziecku.
Bruksizm w niektórych przypadkach jest efektem dziedziczenia – jeśli więc któryś z rodziców także zgrzyta, to może to być także powodem zgrzytania u dziecka. Zazwyczaj jednak przyczyna jest zupełnie inna. Zgrzytanie zębami w czasie snu może pojawić się wskutek nieprawidłowej budowy jamy ustnej oraz dróg oddechowych – na przykład gdy mamy do czynienia ze zwężonymi drogami oddechowymi, to dziecko oddychając wysuwa żuchwę do przodu, co skutkuje pocieraniem zębów górnych i dolnych o siebie. Dolegliwość ta może także pojawić się na skutek wad zgryzu oraz różnego rodzaju problemów ze snem, np. towarzyszyć chrapaniu czy bezdechowi sennemu.
Jednak głównym winowajcą zgrzytania zębami jest stres. To właśnie w ten sposób daje o sobie znać napięcie emocjonalne, które pojawiło się wskutek bardzo różnych przyczyn, np. pierwszego dnia w przedszkolu, kłótni rodziców, narodzin rodzeństwa, choroby i wielu innych. Z tego powodu bruksizm pojawia się także u dorosłych. Zgrzytanie bywa także wiązane z pojawieniem się owsików, ale to nie one są bezpośrednią przyczyną, tylko właśnie niespokojne noce i problemy z zaśnięciem związane z bytnością tych pasożytów w odbycie dziecka. Inną przyczyną zgrzytania nocnego może być nawykowe i częste żucie gumy.
Okazuje się więc, że przyczynę zgrzytania zębów można dość łatwo zdiagnozować, jeśli tylko będzie się dobrze obserwować dziecko. Ważne, aby przyczynę odkryć jak najwcześniej, ponieważ starte zęby u dziecka mogą prowadzić do poważnych problemów, w tym między innymi pęknięcia szkliwa, złamania i ukruszenia fragmentów zębów, a także bólu mięśni żwaczy i bólu głowy. Może pojawić się nadwrażliwość i związany z nią ból, a także w dużym stopniu zwiększa się podatność na próchnicę, która prowadzi do utraty zębów.
Starte zęby u dziecka Call to Action – jak leczyć
Aby skutecznie zapobiegać zgrzytaniu zębów, należy w pierwszej kolejności ustalić, co dokładnie powoduje starte zęby u dziecka. Jak widać przyczyny mogą być bardzo różne, ale ich skuteczne rozpoznanie to także gwarancja zastosowania odpowiedniego leczenia. Jak najczęściej leczy się zgrzytanie? Jeżeli jest ono wynikiem stresu, to warto poszukać jego przyczyny lub po prostu poświęcić dziecku więcej czasu. Spokojne rozmowy i różnego rodzaju techniki relaksacyjne mogą przynieść bardzo dobre rezultaty. Jeśli wymaga tego problem, to można także wspomóc się psychologiem. Starte zęby u dziecka, które są wynikiem wad zgryzu czy innych zaburzeń anatomicznych, wymagają konsultacji z odpowiednim lekarzem specjalistą, np. laryngologiem czy ortodontą, którzy wdrożą odpowiednie leczenie. Jeśli wyeliminuje się przyczynę, to tym samym zgrzytanie z czasem ustąpi.
Zdarza się jednak, że trudno znaleźć przyczynę – w takich przypadkach stosuje się specjalne zabiegi stomatologiczne, które mają na celu usunięcie skutków zgrzytania, na ile to oczywiście możliwe, a także zabezpieczenie samych zębów przed jego skutkami. W tym celu stomatolog może zlecić używanie specjalnej nakładki, która będzie chronić zęby przed ścieraniem. Taka specjalna szyna relaksacyjna jest przezroczysta i wykonywana na indywidualne zamówienie. Konieczne jest pobranie wycisku zębów dziecka, a nakłada się ją na górne zęby. Dzięki temu zęby chronione i nie pojawiają się na nich kolejne uszkodzenia. Metoda te jednak nie usuwa przyczyny. Często zdarza się, że dziecko wyrasta ze zgrzytania, a zdarza się i tak, że bruksizm pozostaje na całe życie. Okazuje się, że problem ten może dotyczyć nawet 30% ludzi.
